Türkiye’nin piyasa değeri en yüksek şirketleri negatif büyüyor! Borçları büyük bir hızla artıyor! Faiz giderleri ise patladı!

Ekonomist Ferda Besli, borsada piyasa değeri ve işlem hacmi en yüksek 100 şirketin yer aldığı BIST 100 endeksinde bulunan şirketlerin mâli analizini yaptı. Analiz sonucunda şirketlerin gelirlerinin negatif büyüme gösterdiği, borçlarının büyük bir hızla arttığı ve faiz giderlerinin patladığı ortaya çıktı.

Besli, Nasıl Bir Ekonomi gazetesinde yayımlanan “BIST 100 şirketlerinin kârlılığı düşüyor” başlıklı yazısında söz konusu analize bankalar ve sigorta şirketleri ile banka sahibi olan Koç Holding ve Sabancı Holding’i dışarıda tutarak 78 şirketi dâhil ettiğini belirtti.

Finansal danışmanlık ve proje finansmanı gibi konularda faaliyet gösteren bir şirketin kurucusu ve üst yöneticisi (CEO) olan Ferda Besli’nin analizine göre yılın ilk 9 ayında söz konusu 78 şirketin net satışları (satışlar - iadeler - indirimler) reel (enflasyondan arındırılmış) olarak %2,1 artışla 5,3 trilyon TL’ye yükseldi. Ancak Besli, şirketlerin reel büyümesinin THY ve Pegasus’tan kaynaklandığını belirterek, “Pegasus’un net satış geliri reel olarak %62, THY’nin ise %54 büyüdü. Bu iki şirketi analizden çıkarırsak %2,4’lük net satış küçülmesi yani %2,4’lük negatif büyüme var.” dedi.

Ferda Besli, yılın ilk 9 ayında BIST 100 şirketlerinin kârlılığında da belirgin bir düşüş olduğunu vurguladı. Buna göre geçen yılın ilk 9 ayında şirketlerin %7,3 olan net kâr marjı (net kâr/net satışlar) bu yılın aynı döneminde %6,1’e geriledi. Net kâr marjındaki 1,2 puanlık gerileme 7,3 puana bölündüğünde şirketlerin net kâr marjında %16,4 oranında düşüş olduğu görülüyor.

Ekonomist Ferda Besli, yılın ilk 9 ayında BIST 100 şirketlerinin net finansal borcunun ise geçen yılın aynı dönemine göre %86’lık hızlı bir artışla 1,2 trilyon TL’ye yükseldiğini kaydetti. Bu yıl ortalama %54’e ulaşan kredi maliyetleri nedeniyle faiz yükünün şirketlerde çok arttığını vurgulayan Besli, “Yılın ilk 9 ayında BIST 100 şirketlerinin ödedikleri toplam faiz geçen yılın aynı dönemine göre %184 artışla 2,1 trilyon TL’ye yükseldi. Faiz giderleri aşırı arttı.” ifadelerini kullandı.